تحلیل و ارزیابی کیفیت زندگی در سکونتگاه بافت فرسوده شهری (مطالعه موردی: منطقه15 تهران)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 - دانشجوی دکترای علوم سیاسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران

2 مهندسی شهرسازی(گرایش برنامه ریزی شهری)، دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهرقدس، تهران، ایران

3 گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد یادگار امام خمینی(ره) شهرری، تهران، ایران

4 گروه مهندسی صنایع(گرایش مدیریت سیستم و بهره وری)، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال، تهران، ایران

چکیده

مفهوم کیفیت مکان در بافت فرسوده، نزدیکی زیادی با مفاهیمی مانند زیست پذیری و پایداری دارد. این مفهوم از جمله اهداف عملیاتی شناخته شده در حوزه برنامه ریزی شهری محسوب می شود که در آن ابعاد توسعه اقتصادی، حفاظت زیست محیطی و برابری اجتماعی ترکیب می شوند. پیامد فرسودگی بافت که در نهایت منجر به از بین رفتن منزلت آن در میان شهروندان می شود، در اشکال گوناگون از جمله کاهش و یا فقدان شرایط زیست پذیری و ایمنی و نابسامانی کالبدی، اجتماعی، اقتصادی و تأسیساتی و کم کردن ارتقاء کیفیت زندگی شهری در بافت شناسائی می گردد. پس بررسی ذهنیت و نگاه ساکنان این مناطق به کیفیت زندگی خودشان راهی موثر برای شناخت مسائل و برنامه ریزی برای حل مشکلات این مناطق است بر این اساس هدف اصلی پژوهش حاضر تحلیل و ارزیابی کیفیت زندگی در سکونتگاه بافت فرسوده شهری در منطقه15 تهران با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی می باشد. برای رسیدن به این هدف با استفاده از روش پیمایشی از طریق پرسشنامه و رسم نمودارها اقدام به گردآوری اطلاعات در مورد کیفیت زندگی از دیدگاه و منظر مردم صورت گرفته و در انتها نتیجه گیری و پیشنهادات ارائه شده است. نتایج پژوهش نشان می دهد کیفیت زندگی در جهان امروز به عنوان معیاری شناخته شده برای سنجش وضعیت و رتبه بندی شهرها و شناخت شهرهای برتر جهان، چه از نظر تبلیغاتی و چه از نظر عملی(برای سرمایه گذاران، مهاجران، صاحبان کسب و کار و. ..) تبدیل شده است. در این راستا بالا بردن کیفیت زندگی و وضعیت رضایت از ویژگی های کالبدی، اجتماعی، اقتصادی و زیست محیطی می تواند تا حدودی در این محلات مشکل گشا باشد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Analysis and evaluation of quality of life in urban dilapidated housing (Case study: District 15 of Tehran)

نویسندگان [English]

  • Mostafa Dehghani 1
  • Gholamreza Bayat 2
  • Mostafa Abdullahzadeh Roudposhti 3
  • Esmaeil Ghozatlou 4
1 PhD Student in Political Science, Islamic Azad University, Science and Research Branch, Tehran, Iran
2 Urban Engineering (Urban Planning), Islamic Azad University of Shahr-e-Quds, Tehran, Iran
3 Department of Geography and Urban Planning, Islamic Azad University, Imam Khomeini Memorial Branch, Tehran, Iran
4 Department of Industrial Engineering (System Management and Productivity), Islamic Azad University, North Tehran Branch, Tehran, Iran
چکیده [English]

The concept of quality of place in worn-out context is very close to concepts such as livability and sustainability. Erosion refers to the same inefficiency and reduced tissue efficiency compared to the average urban tissue of the study area. Burnout in the tissue and its internal elements occurs either due to age or due to lack of development plan and insufficient supervision of tissue formation. The consequence of tissue erosion, which ultimately leads to the loss of its status among citizens, in various forms, including the reduction or lack of living conditions and safety and physical, social, economic and institutional disorders and reduce the improvement of the quality of urban life in Tissue is identified. Therefore, examining the mentality and view of the residents of these areas on their quality of life is an effective way to identify issues and plan to solve problems in these areas. Therefore, the main purpose of this study is to analyze and evaluate the quality of life It is descriptive-analytical. To achieve this goal, using a survey method through a questionnaire and drawing diagrams, information about the quality of life from the perspective of people has been collected and at the end, conclusions and suggestions have been presented. The results of the research show the quality of life in the world today as a measure known for measuring the status and ranking of cities and recognizing the world's top cities, both in terms of advertising and practice (for investors, immigrants, business owners and. ..) Has become. In this regard, improving the quality of life and the state of satisfaction with physical, social, economic and environmental characteristics can be somewhat problematic in these neighborhoods.

کلیدواژه‌ها [English]

  • quality of life
  • dilapidated urban housing
  • District 15 of Tehran
  1. ازکیا، مصطفی و علامرضا غفاری، 1388، "جامعه شناسی توسعه"، چاپ سوم، تهران: نشر نی.
  2. احمدپور، احمد، زارعی، جواد، 1394، سنجش کیفیت زندگی در قلمرو بافت فرسوده شهری مطالعه موردی منطقه9 تهران، مجله پژوهش و برنامه ریزی شهری، سال ششم، شماره 21
  3. ابراهیم زاده، عیسی و همکاران، 1390، تحلیلی بر ساماندهی مداخله در بافت فرسوده شهری، فصلنامه پژوهش های جغرافیایی انسانی، شماره 81، ص 234.
  4. اسدی، احمد، حسین آبادی، سعید، 1399، مدلسازی رابطه بین سرزندگی شهری و حس تعلق مکانی در شهر قاین، فصلنامه علمی پژوهش و برنامه ریزی شهری، سال 11، شمارۀ پیاپی40.
  5. اشرفی، آزاده، 1398، راهبردهای ارتقای کیفیت زندگی کاری کارکنان مشاغل دولتی، فصلنامه علمی پژوهشی مطالعات مدیریت راهبردی، سال دهم تابستان، شماره 38.
  6. بندرآباد، علیرضا؛ احمدی نژاد، فرشته(1393)، ارزیابی شاخص های کیفیت زندگی با تأکید بر اصول شهر زیست پذیر در منطقه 22 تهران، نشریه پژوهش و برنامه ریزی شهری، 5(16)، 55-74.
  7. بنیاد مسکن انقلاب اسلامی (1395) گزارش تهیه طرح بهسازی بافت باارزش روستایی، معاونت عمران روستایی، دفتر امور فنی و تهیه طرح ها؛
  8. بیگ زاده، ح (1389) مداخله در بافت های روستایی چرا و چگونه؟ اولین کنفرانس بین المللی سکونتگاه های روستایی: مسکن و بافت، بنیاد مسکن انقلاب اسلامی؛
  9. جام کسری، م (1389) بهسازی بافت های باارزش روستایی، فرایندی از ذهنیت تا عینیت، فصلنامه علمی پژوهشی مسکن و محیط روستا، بنیاد مسکن انقلاب اسلامی، شماره 131، پاییز 1389؛
  10. خلیل آبادی، حسن، قرشی رویا، دادخواه ندا،1394، برنامه ریزی و مدیریت شهری: بررسی تاثیر عملکرد مدیریت شهری بر ارتقا کیفیت زندگی شهروندان نمونه موردی: محله سرشور مشهد، کنفرانس ملی برنامه ریزی و مدیریت شهری، دوره6.
  11. شماعی، ع و پور احمد (1384) بهسازی و نوسازی شهری از دیدگاه علم جغرافیا، موسسه چاپ و انتشارات دانشگاه تهران؛
  12. شماعی، علی، 1396، ارزیابی کیفیت زندگی شهری در شهرهای جدید(نمونه موردی: شهر جدید پرند)، فصلنامه جغرافیایی سرزمین، علمی- پژوهشی، سال چهاردهم، شماره 54.
  13. شاطریان، محسن، حیدری، رسول، 1399، ارزیابی شاخص های کیفیت زندگی شهری با رویکرد شهر سالم (مطالعۀ موردی: بافت های فرسودۀ شهر کاشان)، فصلنامه جغرافیای اجتماعی شهری، شماره 7 ص 68
  14. صرافی مظفر و همکاران، (1387)، تحلیل مفهوم شهروندی و ارزیابی جایگاه آن در قوانین ،  مقررات و مدیریت شهری،  فصلنامه پژوهش های جغرافیایی شماره 63، دانشگاه تهران
  15. خواجه شاهکوهی، علیرضا،1394، ارزیابی و سنجش کیفیت زندگی و تأثیر آن بر مشارکت شهروندان در امور شهری مورد شناسی: شهر مینودشت، فصلنامه جغرافیا و آمایش شهری- منطقه ای دوره 4، شماره 10 صفحه 73-86.
  16. فالکس کیث، 1381، ترجمه دلفروز محمد تقی، شهروندی، انتشارات کویر ، تهران
  17. معصومی سلمان ؛ 1388 ، مدیریت توسعه مشارکت های محله ای در راستای پایداری کلانشهر با تأکید بر حکمروایی خوب، مورد پژوهی محله نارمک تهران منطقه 8، دفتر مطالعات اجتماعی و فرهنگی شهرداری تهران.
  18. پوررضا ، کریم سرا ؛ 1388 ، بررسی تأثیر اعتماد اجتماعی بر مشارکت اجتماعی با تأکید بر مشارکت در اداره امور شهر ، پایان نامه کارشناسی ارشد پژوهشگری علوم اجتماعی، دانشگاه آزاد واحد علوم و تحقیقات تهران