مکانیابی برای ایجاد مرکز خدمات درمانی با استفاده از روش ارزیابی چند معیاری (AHP) در کلانشهر تبریز (مطالعه موردی : مناطق طالقانی ، منصور ، باغمیشه)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

دانشگاه تبریز

چکیده

خدمات درمانی یکی از مهم ترین نیازهای اولیه جامعه انسانی است که پژوهش حاضر در جهت مکان یابی خدمات درمانی کلانشهر تبریز (مطالعه موردی : مناطق طالقانی ، منصور و باغمیشه) می پردازد. در این پژوهش ابتدا مناطق مورد نظر را شناسایی کردیم و با استفاده از نرم افزار Arc GIS نقشه مناطق را نشان دادیم و در ادامه از روش تحلیل سلسله مراتبی (AHP) استفاده کردیم در این روش ابتدا معیارهایی را در رابطه با مکان یابی خدمات درمانی با استفاده از نظرات متخصصان شهری بدست اوردیم که این معیارها شامل : شبکه ارتباطی ، امنیت ، جمعیت ، مرکزیت ، زمین ، سازگاری است و سپس برای هر یک زیر معیارهایی را تعریف کردیم برای انجام این روش با تشکیل ماتریس وزن نهایی را با استفاده از مقایسه دو دویی برای هرکدام از معیار و زیر معیار بدست آوردیم لازم بذکر است که برای انجام محاسبات از نرم افزار EXCEL بهره جسته ایم. منطقه A (طالقانی) ، منطقه B (منصور) و منطقه C (باغمیشه) است. با استناد به داده های بدست آمده از تجزیه و تحلیل معیارها ، زیر معیارها و گزینه ها منطقه A (طالقانی) با توجه به کثرت زیاد جمعیت ساکن و شرایط منطقه با وزن نهایی 0.01134015 مناسبترین و مستعد ترین مکان برای ایجاد مرکز درمانی شناسایی شد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Locating for the establishment of a medical service center using the multi-criteria evaluation method (AHP) in the metropolis of Tabriz (case study: Taleghani, Mansour, Baghmisheh areas

نویسندگان [English]

  • Reza Noahdi
  • rasoul ghorbanzadeh
University tabriz
چکیده [English]

Medical services are one of the most important basic needs of human society, which the current research addresses in the direction of locating medical services in Tabriz metropolis (case study: Taleghani, Mansour and Baghmisheh areas). In this research, we first identified the target areasAnd by using Arc GIS software, we showed the map of the regions and then we used the Analytical Hierarchy (AHP) method. It includes: communication network, security, population, centrality, land, compatibility, and then we defined sub-criteria for each of them. To perform this method, we obtained the final weight matrix by using two-way comparison for each of the criteria and sub-criteria. It should be noted that we have used EXCEL software to perform calculations.Zone A (Taleghani), Zone B (Mansour) and Zone C (Baghmisheh). Based on the data obtained from the analysis of criteria, sub-criteria and options, area A (Taleghani) was identified as the most appropriate and most suitable place to establish a treatment center with a final weight of 0.01134015 due to the large number of residents and the conditions of the area.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Keywords: location
  • medical service center
  • multi-criteria evaluation (AHP)
  • Tabriz metropolis
 
1-محمد رضا ، پورمحمدی (1395) ، برنامه ریزی کاربری اراضی شهری ، چاپ دوازدهم ، انتشارات سمت ، تهران
2- تقوایی ، مسعود (1387) ، برنامه ریزی و مدیریت بحران با تأکید بر امکانات تأسیسات خدمات و مکان گزینی مراکز بهداشتی و درمانی ، چاپ اول ، انتشارات کنکاش ، اصفهان
3- خاکپور ، براتعلی ؛ خدابخشی ، زهرا ؛ ابراهیمی قوزلو ، میر معظم (1391) ، مکان یابی مراکز درمانی با استفاده از GIS و روش ارزیابی چند معیاری AHP : ناجیه دو شهر نیشابور ، مجله جغرافیا و توسعه ناحیه ای ، شمارع ی نوزدهم ، صص 19-1.
4- حافظ نیا ، محمد رضا (1398) ، مقدمه ای بر روش تحقیق در علوم انسانی ، چاپ پانزدهم ، انتشارات سمت ، تهران
5- مرادی ، اکبر ؛ نصیری ، زهرا ؛ ابراهیمی قوزلو ، میرمعظم (1396) ، مکان یابی بهینه مراکز درمانی شهری با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی در شهر مراغه ، مدیریت اطلاعات سلامت ، دوره چهاردهم ، شماره سوم ، صص 122-116.
6- لطیفی ، سید میدیا ؛ کماری قدیم ، ابوالفضل (1397) ، تصمیم گیری برای مکان یابی پارکینگ طبقاتی با استفاده ار مدل تحلیل سلسله مراتبی (نمونه موردی کلانشهرشهر تبریز) ، جغرافیا و روابط انسانی ، دوره 1 ، شماره 2 ، صص 1170-1159.
7- جمالی ، فیروز ؛ صدر موسوی ، میر ستار ؛ اشلقی ، مهدی (1391) ، ارزیابی الگوی مکانیابی با استفاده از نرم افزارهای Arc GIS  ، IDRISI ANDES  و مدل AHP و شاخص هم پوشانی (Overlay Index) ، نشریه علمی پژوهشی جغرافیا و برنامه ریزی ، سال 18 ، شماره 47 ، صص 53-22.
8- قنبری ، حسین ؛ نوبخت حقیقی ، شهاب ؛ محمدی ، مریم ((1396) ، مکان یابی پارکینگ طبقاتی در شهر رشت" با استفاده از مدل فرآیند تحلیل سلسله مراتبی (AHP) ، دو فصلنامه علمی پژوهشی پژوهش های بوم شناسی ، سال هشتم ، شماره یک ، صص 62-41.
9- پورتال رسمی شهرداری تبریز (1401) ، پیشینه شهر تبریز ، معرفی شهر تبریز.
10- خاکی، غلامرضا (1391) .روش تحقیق (با رویکرد پایان نامه نویسی) ، چاپ دهم ، انتشارات بازتاب ، تهران.
11- ملکی ، سعید ؛ زارعی ، رضا (1391) ، ارزیابی و مکان یابی پارکینگهای طبقاتی با استفاده از مدل (AHP) مطالعه موردی شهر اهواز ، جغرافیا و مطالعات محیطی ف دوره 1 ، شماره 3 ، صص 62-60.
12- سرور ، رحیم ؛ یحیی پور ، ایرج ((1393) ، مکان یابی بهینه پارکینگ طبقاتی بر اساس مدل تحلیل سلسله مراتبی و منطق بولین مطالعه موردی : منطقه 15 شهر تهران ، دوره بیست و سوم ، شماره دوم ، صص 88-80.
13- زبردست ، اسفندیار (1388) ، کاربرد قرآیند تحلیل شبکه ای (ANP) دز برنامه ریزی شهری و منطقه ای ، نشریه هنرهای زیبا-معماری و شهرسازی ، شماره 41 ، صص 90-79.
14- Ratclife , John (1981) , Introduction to Town and Country Planning Review , Vol. 72 , No. 3.
15- Silverman , David (1993) Qualitative Methodology and Sociology : Describing The Social Word