ارزیابی روند توسعه فیزیکی شهر ایذه با استفاده از مدل LCM

گودرزی, مجید; ابراهیمی, اعظم

doi:10.22034/gahr.2023.387212.1823

ارزیابی روند توسعه فیزیکی شهر ایذه با استفاده از مدل LCM

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

¹ دانشیار گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران

² دانشجوی کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه ریزی شهری ،دانشگاه شهید چمران اهواز ،اهواز ،ایران

10.22034/gahr.2023.387212.1823

چکیده

روند افزایشی جمعیت نقش مهمی در روند توسعه فیزیکی نواحی سکونتگاهی و همچنین تغییرات کاربری اراضی دارد. شهر ایذه از جمله شهرهایی است که در طی سال‌های اخیر با رشد جمعیتی زیادی مواجه شده است. با توجه به اهمیت موضوع، در این پژوهش به ارزیابی روند تغییرات کاربری اراضی و توسعه فیزیکی نواحی سکونتگاهی محدوده شهری و حاشیه شهری ایذه پرداخته شده است. در این پژوهش از مدل رقومی ارتفاعی 30 متر، تصاویر ماهواره لندست و لایه‌های رقومی اطلاعاتی به‌عنوان داده‌های تحقیق استفاده شده است. مهم‌ترین نرم‌افزارهای تحقیق ENVI (به‌منظور پیش‌پردازش تصاویر ماهواره‌ای و تهیه نقشه‌های کاربری اراضی)، IDRISI (به‌منظور اجرای مدل LCM) و ArcGIS (به‌منظور تهیه نقشه‌های نهایی) بوده است. در این تحقیق، ابتدا نقشه‌های کاربری اراضی محدوده مطالعاتی تهیه شده و سپس روند توسعه فیزیکی نواحی سکونتگاهی محدوده ارزیابی شده است و در ادامه، این روند برای سال 2035 پیش‌بینی شده است. بر اساس نتایج حاصله، وسعت نواحی سکونتگاهی محدوده مطالعاتی به میزان قابل‌توجهی افزایش یافته است به‌‌طوری‌که این کاربری در سال 1993، 3/4 کیلومترمربع وسعت داشته است که این میزان در طی سال‌های 2002، 2013 و 2020 به ترتیب به 6/5، 8/8 و 5/11 کیلومترمربع افزایش یافته است. همچنین روند توسعه فیزیکی محدوده مطالعاتی برای سال 2035 پیش‌بینی شده است که بر اساس نتایج حاصله، وسعت نواحی سکونتگاهی محدوده شهری و حاشیه شهری ایذه تا سال 2035 به 7/17 کیلومترمربع افزایش خواهد یافت.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

سنجش از راه دور

عنوان مقاله [English]

Assessing the physical development process of Izeh city using LCM model

نویسندگان [English]

Majid Goodarzi ¹
azam ebrahimi ²

¹ Associate Professor of Geography and Urban Planning, Shahid Chamran University of Ahvaz, Ahvaz, Iran

² MA student of Geography and Urban Planning, Shahid Chamran University of Ahvaz, Ahvaz, Iran

چکیده [English]

The increasing trend of population plays an important role in the physical development of residential areas as well as land use changes. The city of Izeh is one of the cities that has seen a large number of population growth in recent years. Given the importance of the subject, this study evaluates the process of land use change and physical development of residential areas of the urban area and urban margins of Izeh. In this study, the 30 -meter -high altitude model, Landste satellite images and digital layers of information were used as research data. ENVI's most important research software (for the satellite images and land use maps), IDRISI (for the implementation of the LCM model) and ArcGIS (for final map preparation). In this study, the land use maps were first prepared and then the physical development process of the living areas of the area was evaluated, and this process was predicted for 2035. Based on the results, the area of settlement areas has increased significantly, with this use in 1993, 4.3 km2, which is in the years 2002, 2013 and 2020 to 2020. The order has increased to 5.6, 8.8 and 11.5 km2. The physical development process of the study area has also been predicted for 2035, according to the results, the area of urban and urban settlement areas of Izeh will increase to 17.7 km2 by 2035.

کلیدواژه‌ها [English]

Urban Physical Development
LCM
Izeh

مراجع

جوادیان کوتنایی، سارا؛ ملماسی، سعید؛ اورک، ندا؛ مرشدی، جعفر (1393)، تدوین الگوی ارزیابی توان اکولوژیک توسعه شهری با بهره‌گیری از فرایند تحلیل شبکهای (نمونه موردی، شهرستان سازی)، مجله آمایش سرزمین، شماره 1، صص 178-153
عبیات، محمد؛ عبیات، مصطفی؛ عبیات، مرتضی (1400)، مدل‌سازی روند تغییرات زمانی‌ـ مکانی کاربری اراضی و توسعه شهری اهواز مبتنی بر رویکرد آمایشی، مجله آمایش سرزمین، دوره 13، شماره 1، صص 245-215.
محمدخان، شیرین, گنجائیان، حمید؛ شهری، سمیه؛ عباسزاده، امیرعلی (1398)، پیشبینی روند توسعه شهری به سمت مناطق مخاطرهآفرین با استفاده از تصاویر چندزمانه (مطالعه موردی: شهر مریوان)، مجله سپهر، دوره 28، شماره 110، صص 117-107
محمدی، مجید؛ امیری، مجتبی؛ دستورانی، جعفر (1394)، مدلسازی تغییرات کاربری اراضی شهرستان رامیان در استان گلستان، مجله برنامهریزی و آمایش فضا، دوره 19، شماره 4، صص 158-141.
مداحی، ریحانه؛ المدرسی، سیدعلی؛ جمالی، علیاکبر؛ مهدوی نجف ابادی، رسول (1399)، ارزیابی گسترش کمی شهر و مدلسازی توسعه فیزیکی در نوار ساحلی شهر بندرعباس، مجله آمایش محیط، دوره 13، شماره 49، صص 56-45.
موحد، علی؛ حاتمی، داود؛ بهروج، فاطمه؛ پویش، زبیده؛ دولتشاهی، زینب (1401)، بررسی و تحلیل نقش شاخص‌های ژئومورفولوژی در مکانگزینی و توسعه فیزیکی آتی شهر (مطالعه موردی: شهر زاهدان)، مجله جغرافیا و روابط انسانی، دوره 4، شماره 16، صص 636-619.
میرکتولی، جعفر؛ علیپور، عباس؛ حسنی، عباسعلی (1391)، بررسی اثر سیاستهای حمایتی دولت در مدیریت توسعه بافتهای قدیمی و فرسوده شهری (مطالعه موردی: شهر بهشهر)، مجله آمایش جغرافیایی فضا، سال دوم، شماره 5، صص 37-56
نوروزی، میلاد؛ نوری، کامران (1398)، ارزیابی روند توسعه فیزیکی شهر صحنه با استفاده از مدل LCM و زنجیره مارکوف، دو فصلنامه اندیشه جغرافیایی، دوره 11، شماره 22، صص 92-78.
Batty, M.,(2005), Cities and Complexity, Understanding Cities with Cellular Automata, Agent-Based Models and Fractals, the MIT Press, Cambridge Massachusetts.
Eastman,J. R. (2006). IDRISI Andes. Guide to GIS and Image Processing. Clark Labs, Clark University, Worcester, MA.
Gutman, Garik. Janetos, Anthony. C. Justice, Christopher. O. Moran, Emilio. F. Mustard, John. F. Rindfuss, Ronald. R. Skole, David. Turner, Billy Lee. Cochrane, Mark. A. (2004). Remote sensing and digital image processing, Volume 6, land change science: observing, monitoring and understanding trajectories of change on the earth’s surface. Springer.
Khoi, D. D. and Murayama, Y., 2010. Forecasting Areas Vulnerable to Forest Conversion in the Tam Dao National Park Region, Vietnam. Remote Sensing 2(5), 1249–1272.
Luo, G., C. Yin, X. Chen, W. Xu & L. Lu, , 2010. “Combining System Dynamic Model and CLUE-s Model to Improve Land Use Scenario Analyses at Regional Scale: A Case Study of Sangong Watershed in Xinjiang, China”, Ecological Complexity, No. 7, pp. 198-207
Mas, J. F.; Kolb, M.; Paegelow, M. & Camacho Olmedo, M. T. 2014. Inductive pattern-based land use/cover change models: A comparison of four software packages. Environmental Modelling & software. 51: 94-111.
Roy, H.G. Fox, D.M. and. Emsellem, K (2014): Predicting Land Cover Change in a Mediterranean Catchment at Different Time Scales. Lect Notes Comput Sc Springer. 5, pp: 315-330.
Silveira, E. & Penna (2005), An agent based-model ruralurban migration analysis. arXiv: physics/0506021vl, 2June2005
Yang, Xiaojun and Li, Jonathan. (2013). Advances in mapping from remote sensor imagery: techniques and applications. CRC Press, Taylor & Francis Group.