واکاوی اثرات راه‌اندازی کسب‌وکارهای کوچک و متوسط زنان روستایی (مورد مطالعه: شهرستان مرودشت، استان فارس)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 گروه ترویج و آموزش کشاورزی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران

2 گروه ترویج و آموزش کشاورزی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران.

چکیده

توسعۀ کارآفرینی زنان از مهم‌ترین موضوعات دستورکار توسعۀ معاصر در جهان و بویژه در بسیاری از کشورهای در حال توسعه بوده و برخی از صاحب‌نظران توسعۀ روستایی معتقدند که شناخت توانمندی‌ها و مهارت‌های زنان، به خصوص زنان روستایی و هدایت استعدادهای خلاق آنان در بهره‌برداری از ظرفیت‌های این قشر بزرگ اجتماعی مؤثر است. طی دهه اخیر در کشور، سهم زنان در کسب‌وکارهای خصوصی و غیر دولتی روند رو به رشدی را طی کرده و زنان روستایی در کسب‌وکارهای‌کوچک و متوسط روستایی به فعالیت اشتغال دارند. در همین راستا هدف پژوهش حاضر، شناخت اثرات مختلف راه‌اندازی و گسترش کسب‌وکارهای کوچک و متوسط زنان روستایی در شهرستان مرودشت در استان فارس است. جامعه مورد مطالعه زنان عضو صندوق اعتبارات خرد روستایی مرودشت بوده که طبق نمونه‌گیری تصادفی، 71 نفر به عنوان نمونه انتخاب شده و با استفاده از پیمایش و پرسشنامه، اطلاعات لازم جمع‌آوری گردید. طبق یافته‌های مطالعه، سطح ارتباطات اجتماعی و شبکه‌سازی زنان کارآفرین روستایی تفاوت معناداری داشت، به گونه‌ای که زنان جوان‌تر، با سابقه عضویت کمتر و دارای تحصیلات دانشگاهی، در برقراری تعامل با نهادها و کارشناسان دولتی و خصوصی، موفق‌تر بوده‌اند. اثرات اشتغال زنان روستایی در کسب‌وکارهای کوچک و متوسط را می‌توان در چهار دسته فردی-روانشناختی، اقتصادی، فرهنگی-اجتماعی و زیست‌محیطی تحلیل نمود. در پایان، با توجه به مجموعه تأثیرات و پیامدهای مثبت کسب‌وکارهای روستایی برای گروه زنان و جامعه روستایی، توصیه می‎شود که اقدامات تشویقی-انگیزشی به منظور جذب حداکثری زنان روستایی نسبت به عضویت در صندوق‌های اعتبارات خرد روستایی صورت گیرد. علاوه بر آن، ارتقای دوره‌های آموزشی-مهارتی ساختارمند و منسجم در راستای تقویت روحیه کار تیمی و شبکه‌سازی اجتماعی در ایجاد کسب‌وکارهای جمعی نیز پیشنهاد می‌گردد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Analysis of the Effects of Rural Women Small and Medium-Sized Enterprises (The Case of Marvdasht County, Fars Province)

نویسندگان [English]

  • Zahra Seyed Tabatabaei 1
  • Mahsa Fatemi 2
1 Department of Agricultural Extension and Education, School of Agriculture, Shiraz University, Shiraz, Iran.
2 Department of Agricultural Extension and Education, School of Agriculture, Shiraz University, Shiraz, Iran
چکیده [English]

The entrepreneurship development of women is one of the most important topics on the agenda of development worldwide and especially in many developing countries. Some experts of rural development believe that recognizing the capabilities and skills of women, especially rural women, as well as promoting their creative talents in exploiting the profiteable opportunities would have many positive social effects. During the last decade in Iran, the contribution of women in private and non-governmental businesses has been grown, and rural women are employed in small and medium-sized rural enterprises called SMEs. In this regard, the main purpose of the current research was to identify the effects of establish and develop the SMEs of rural women in Marvdasht county of Fars province. The studied population was the members of the microcredit fund of Marvdahdt in rural areas. A random sample of 71 women entrepreneurs were selected for data collection using a survey and questionnaire. Based on the findings, there was a significant difference in the social communication and networking of rural women entrepreneurs that the younger educated women with less membership background, had better interaction and more successful communication with the governmental and private institutions and experts. The effects of rural women's employment in SMEs were categorized into four categories of personal-psychological, economic, cultural-social and environmental due to the exploratory factor analysis. Finally, it is recommended that more rural women should be encouraged and motivated to join to the microcredit rual fund, based on many positive effects of SMEs for the women group as well as the overall rural society. It is also suggested to provide purposeful and structured educational-skill workshops in order to strengthen teamwork and social networking for launching collective businesses.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Entrepreneurship
  • Business
  • Rural Women
  • Social Effects
  • Agricultural Activities

مراجع

ارشادی، م.، رضایی، ن.، و باقری‌حسین‌آبادی، ر. (۱۳۹۹). ارزیابی تأثیر عوامل فرهنگی و اجتماعی بر کارآفرینی زنان در خانه‌های کارآفرینی شهرداری تهران. مطالعات اجتماعی روانشناختی زنان، 18(۴)، 33-68.
اشراقی‌سامانی، ر.، کریمی، ط.، واحدی، م.، و صیده، ط. (۱۳۹۵). چالش‌های کارآفرینی روستایی در استان ایلام. راهبردهای کارآفرینی در کشاورزی، 3(5)، 57-63.
ایلنا. (1398). بررسی وضعیت کارآفرینی زنان ایرانی. برگرفته شده از (20/5/1401): https://www.ilna.ir/fa/tiny/news-837399
بادزبان، ف.، رضائی‌مقدم، ک.، و فاطمی، م. (1399الف). آموزش کارآفرینی و تأثیر آن بر عملکرد کسب‌وکارهای زنان روستایی. فصلنامه علمی پژوهشی کارافن، 17(3)، 69-84.
بادزبان، ف.، رضائی‌مقدم، ک.، و فاطمی، م. (1399ب). تحلیل میزان تاب‌آوری زنان روستایی با بهره‌گیری از مقیاس کانر-دیویدسون. فصلنامه سیاست‌نامه علم و فناوری، 10(1)، 39-50.
بادزبان، ف.، رضائی‌مقدم، ک.، و فاطمی، م. (1399ج). کارآفرینی در کسب‌وکارهای کوچک و متوسط زنان روستایی استان فارس: کاربرد مقیاس تاب‌آوری در طول عمر کسب‌وکار. راهبردهای کارآفرینی در کشاورزی، 7(۱۳)، 12-23.
بادزبان، ف.، رضائی‌مقدم، ک.، و فاطمی، م. (1400). تحلیل عملکرد کسب‌وکارهای کوچک و متوسط زنان روستایی استان فارس. نشریه کارآفرینی در کشاورزی، 7(2)، 1-18.
بوذرجمهری، خ.، و قنبری، ن. (1393). اشتغال زنان در کسب‌و‌کارهای کوچک و نقش آن در توسعه اقتصادی روستاها. همایش ملی زن و توسعه پایدار روستایی. دانشگاه فردوسی مشهد، (23 مهرماه).
خبرگزاری مهر. (1399). تعداد صندوق‌های حمایت از توسعه کشاورزی. برگرفته‌شده از (22/5/1400): mehrnews.com/xSxGD
سعدی، ح. (۱۳۹۲). ارزیابی اقتصادی کسب‌وکارهای کوچک زنان روستایی (بررسی موردی: استان همدان). اقتصاد کشاورزی، ۷(3)، 85-41.
عقیلی، م. (۱۳۹۵). رابطه‌ نیروی کار زنان و توسعه اقتصادی کشورهای اسلامی. مطالعات اجتماعی و روانشناختی زنان، 14(۲)، 86-63.
فغانی، س. (1399). الگوی متفاوتِ کارآفرینی برای زنان روستایی. برگرفته‌شده از (19/5/1400): https://b2n.ir/k06503
قنبری، ی.، و برقی، ح. (1394). بررسی نقش فعالیت‌های کشاورزی زنان روستایی در توانمندسازی اقتصاد خانوار (مطالعه موردی: بخش برزک شهرستان کاشان). راهبرد توسعه، 48، 62-76.
کاشف گنج‌دره‌در، م.، رضائی‌مقدم، ک.، و فاطمی، م. (1401). شناسایی ویژگی‌های کارآفرینانه، عوامل حمایتی و ایستار اعضای شرکت‌های دانش‌بنیان مستقر در پارک علم و فناوری استان کرمان. جغرافیا و روابط انسانی، 4(4)، 399-416.
کاظمی، ع.، و مقیمی، ب. (1397). بررسی موانع توسعه کارآفرینی زنان در ایران با استفاده از فرآیند تحلیل سلسله مراتبی. فصلنامه علمی‌ـ‌پژوهشی زن و جامعه، 9(2)، 249-273.
گلکارفرد، م.، رضائی‌مقدم، ک.، و فاطمی، م. (۱۳۹۸). واکاوی مقایسه‌ای زمینه‌های کارآفرینی زنان روستایی استان فارس. راهبردهای کارآفرینی در کشاورزی، 6(12)، 35-47.
محمدپور، پ. (۱۳۹۷). نقش زنان روستایی در توسعه پایدار کشاورزی با تأکید بر اثر بخشی فعالیت‌های آموزشی-ترویجی در ترویج تولید محصول سالم (مطالعه موردی: مناطق روستایی شهرستان‌های لنگرود و رودسر). فصلنامه علمی-پژوهشی مطالعات برنامه‌ریزی سکونتگاه‌های انسانی، 13(4)، 989-1002.
ممیز، آیت الله.، و قاسمی، ش. (1392). بررسی عوامل مؤثر در توسعه کارآفرینی زنان. رشد فناوری، فصلنامه تخصصی پارک‌ها و مراکز رشد، 9(35)، 15-21.
میرترابی، م.، حجازی، ی.، و حسینی، م. (1391). بررسی تأثیر ویژگی‌های فردی و خانوادگی زنان روستایی بر انگیزه مشارکت آن‌ها در فعالیت‌های کشاورزی. مطالعات اجتماعی روانشناختی زنان، 10(1)، 149-167.
وزارت جهاد کشاورزی. (1392). تاریخچه فعالیت‌های شرکت مادرتخصصی صندوق‌های حمایت از توسعه سرمایه‌گذاری در بخش کشاورزی.  برگرفته‌شده از (7/5/1400): https://sfida.ir
یعقوبی‌فرانی، ا.، و جلیلیان، س. (۱۳۹۴). اثرات اقتصادی و اجتماعی مشاغل خانگی زنان روستایی در شهرستان اسلام‌آباد غرب. فصلنامه اقتصاد فضا و توسعه روستایی، 4(2)، 93-113.
یعقوبی‌فرانی، ا.، سلیمانی، ع.، و موحدی، ر. (۱۳۹۳). تحلیل عوامل مؤثر بر کارآفرینی زنان روستایی. مطالعات اجتماعی روانشناختی زنان، 12(4)، 7-42.
Badzaban, F., Rezaei-Moghaddam, K., & Fatemi, M. (2021). Analyzing the individual entrepreneurial resilience of rural woman. Journal of Global Entrepreneurship Research. https://doi.org/10.1007/s40497-021-00290-1.
Chen, X., Kotha, S., & Yao, X. (2009). Entrepreneur passion and preparedness in business plan presentations: A persuasion analysis of venture capitalists funding decisions. The Academy of Management Journal, 52(1), 199-214.
Fatoki, O. (2018). The impact of entrepreneurial resilience on the success of small and medium enterprises in South Africa. Sustainability, 10(7), 2527.
Gaertner, W., Shaver, K., & Gatewood, E. (1995). A longitudinal study of cognitive factors influencing start-Up behaviors and success at venture creation. Journal of Business Venturing, 10(5), 371-391.
Gatewood, E., Brush, C., Cartner, N., Greene, P., & Hart, M. (2004). Woman entrepreneurs, growth, and implications for the classroom. 2004 Coleman Foundation White Paper Series for the United States Association for Small Business and Entrepreneurship.  
Mathew, V. (2010). Woman entrepreneurship in Middle East: Understanding barriers and use of ICT for entrepreneurship development. International Entrepreneurship and Management Journal, 6(2), 163-181.
Rezaei-Moghaddam, K., Karami, O., & Fatemi, M. (2019). The comparative analysis of marketing activities among rural women entrepreneurs in fars province, Iran. Journal of Global Entrepreneurship Research, 7(14), 57-66.
Steiner, A., & Alterton, J. (2015). Exploring the contribution of rural enterprises to local resilience. Journal of Rural Studies, 4, 30-45.
Ullah khan, R., Salmzadeh, Y., & Hussain, M. (2021). Factors affecting woman entrepreneurs’ success: A study of small and medium-sized enterprises in emerging market of Pakistan. Journal of Innovation and Entrepreneurship, 10(1), 11.

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 14 بهمن 1401
  • تاریخ پذیرش: 21 بهمن 1401

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار